Tijdens deze acties worden de scholen bezocht door de leerplichtambtenaren. De scholen worden van tevoren van dit bezoek op de hoogte gebracht. De leerplichtambtenaar controleert tijdens de actie of alle leerlingen op school aanwezig zijn. Wanneer een leerling geen vrijstelling heeft gekregen en niet aanwezig is, kan dit ongeoorloofde afwezigheid zijn en gaat de leerplichtambtenaar nog dezelfde dag op huisbezoek om dat te onderzoeken. Ook bij kinderen die op de dag van de actie Luxeverzuim ziek gemeld zijn, gaan de ambtenaren op huisbezoek om te controleren of deze leerlingen thuis zijn. Als er niemand thuis is aangetroffen, laat de leerplichtambtenaar een berichtenkaart achter met het verzoek om op de eerste dag na het huisbezoek contact op te nemen met de afdeling Leerplicht. Deze ouders krijgen vervolgens een oproep om zich te verantwoorden. Als ze geen aantoonbaar legitieme reden kunnen opgeven voor het verzuim, zal er een proces-verbaal worden opgemaakt.

Tijdens de actie geven de leerplichtambtenaren ook voorlichting aan de directeuren van scholen over de wijze waarop zij om kunnen gaan met verlofaanvragen. Hoofddoel van deze actie blijft echter de controle van de aanwezigheid van de kinderen op school.

De ouders zijn te allen tijde verantwoordelijk voor het verzuim van hun kind(eren). De leerplichtambtenaar dient, in geval van luxeverzuim, altijd een proces-verbaal op te maken, tenzij er zich uitzonderlijke omstandigheden voordoen die dit niet rechtvaardigen, bijvoorbeeld ziekte of het plotseling overlijden van een familielid. De ouders moeten zich daarna voor de rechter verantwoorden wat kan leiden tot een geldboete voor de ouders. Dat kan oplopen tot een bedrag van 75 euro per kind per dag.

© Nationale Onderwijsgids